İkinci el araç alım-satımında TSE yeterlilik belgesi olmayan firmalardan alınan ekspertiz raporunun yasal geçerliliği olmadığını belirten Tamer Güneş, “Türkiye’de 6 bine yakın ekspertiz firmasından sadece 1000-1500’ünün TSE hizmet yeterlilik belgesi var” dedi.
İkinci-el araç alım satımıyla ilgili yönetmelik 20 Ağustos 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanıp yürürlüğe girdi. Güneş, yeterlilik belgesi olmayan firmalardan alınan ekspertiz raporlarıyla yapılan araç alım-satımları sonrası araçta ortaya çıkacak arızalarla ilgili önemli yasal uyarılarda bulundu. Güneş, bu yasanın hem tüketiciyi korumak hem de işlerin belli standartlarda yapılması için çıkarıldığını söyledi.
NOTER SATIŞINDA ŞERH DÜŞÜYOR
Yasaya göre 8 yaşını ve 160 bin km’yi geçmeyen araçlar için noterlerde ekspertiz zorunluluğu getirildiğini belirten Güneş, “Bu araçlar TSE kapsamında ekspertizleri yapılmadan notere gidildiğinde alıcı ve satıcı, eğer ekspertiz raporu sunulmadıysa satış senedine ‘ekspertizi yapılmadan alım-satımı yapılmıştır’ diye şerh düşmekte. Bir süre sonra ekspertiz yapılmadan araç alım-satımı da yapılamaz hale gelecek. Bundan dolayı kurumsal firmaların çoğu TSE yeterlilik belgesi almak durumunda kaldı” dedi.
SATIŞTAN SONRA DA SORUMLULUK
TSE hizmet yeterlilik belgesi olmayan firmaların ekspertiz raporlarının geçersiz olduğuna dikkat çeken Güneş, “Noter bunu geçerli saymıyor. TSE yeterlilik belgesi alan kurumsal firmaların tercih edilmesi, tüketici açısından büyük önem taşıyor. İleride doğabilecek yasal muhalefetlere karşı hem tüketici hem satıcı kendini korumaktadır. Bu yasada satıcının bazı yükümlülükleri var. Eğer bir vergi mükellefi ya da galerici ise sattığı aracın motor ve şanzımanından 3 ay ve 5 bin kilometre sorumlu. Arıza ve tamirinden aracı satan kişi sorumlu” diye konuştu.
6 BİN FİRMADAN 1500’ÜNDE BELGE VAR
İşinde profesyonel olan firmalar ve tüketicinin korunması açısından yasanın iyi olduğunu anlatan Güneş, bazı eksikleri olduğunu da belirterek, şöyle dedi: “Türkiye’de şu an 5-6 bin ekspertiz işletmesi var. 1000-1500’ü hizmet yeterlilik belgesi aldı. Diğer firmaların raporları şu an yasal olarak noterlerde geçerli değil. Bununla ilgili de yasal boşlukların bir an önce tamamlanması gerekir. Çünkü aldıkları ürünün içindeki olası kusurların ne olduğunu bilmek durumunda, ilerleyen dönemde çok ciddi masraflarla da karşılaşabiliyorlar. Çok sık görüyoruz arabanın önü 2012, arkası 2013 model gibi veya aracı alıp iki gün sonra motor komple conta yaktı, çok ciddi masraflar açtı.”
TSE KAPSAMINDAKİ KONTROLLER
Yeterlilik belgeli firmalarda boya, kaporta, fren, amortisör, yanal kayma, conta kaçak, motor performans gibi bütün testlerin yapıldığını kaydeden Güneş, lastik dış derinlikleri ve tarihleri, akü ölçümü, koltuk, tavan ve kapı döşemelerinde deformasyon ya da yırtıklar gibi aracın tamamının TSE kapsamında kontrol edildiğini açıkladı. Böylece müşterinin aldığı ürünle ilgili olası tüm masrafları öğrenebildiğini anlatan Güneş, Türkiye’de 5-6 bin civarındaki ekspertiz firması içinde sanayideki sadece bir boya atölyesinin ekspertiz hizmeti verebildiğini, ancak yeterlilik belgesi bulunmadığını kaydetti.
BELGE İÇİN KRİTERLER
Bu belge için belli kriterler olması nedeniyle herkesin alamadığını söyleyen Güneş, şunları söyledi: “İşletmenin metrekaresi, üstünde konut olmaması, makine ekipmanları, personelin yeterlilik belgesine kadar birçok kriter var. İşletmenin boya, kaporta, motor-mekanik ustalarının da kendi alanlarında hizmet yeterlilik belgesi olması gerekiyor. Bu belgenin her yıl yenileniyor olması nedeniyle işletme de her yıl denetimden geçiyor.”
MAHKEMEDE GEÇERLİ OLMAZ
TSE belgesi olmayan firmalardan alınan raporların yasal olarak geçerli sayılmayacağını da sözlerine ekleyen Güneş, şu uyarıda bulundu: “Firma da, satıcı da 5 yıl boyunca bu belgeyi saklamak zorunda. Noter de ekranında yeterlilik belgesi olan firmaları görebiliyor. İleride doğabilecek sorunlarda mahkeme ekspertiz raporunu soracak. Çünkü işler bu evrak üzerinden yürüyor. Tüketicilerin en çok dikkat etmesi gereken konu, ekspertiz raporu aldıkları firmanın TSE hizmet yeterlilik belgesi olmasıdır.”